دانشگاه شیراز

دانشکده حقوق و علوم سیاسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته‌ی حقوق بین الملل

تحلیل حقوقی تحریم های هوشمند علیه ایران در چهارچوب تحول سیاست اعمال تحریم از سوی شورای امنیت

استاد راهنما :

دکتر فرهاد طلایی  

استاد مشاور:

دکتر ابراهیم عباسی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

شورای امنیت سازمان ملل متحد از اوایل سال 2006 میلادی به دنبال ارجاع پرونده هسته ای ایران از جانب آژانس بین المللی انرژی اتمی 4 دور تحریم موسوم به “تحریم هوشمند” علیه ایران اعمال می کند و به موجب آنها از ایران می خواهد که درخواست های شورای حکام آژانس به موجب موافقت نامه پادمان میان ایران و آژانس را اجرا کند. این تحریم ها  به مباحثات و مناقشات زیادی دامن زده که لازم است مشروعیت آنها از منظر حقوق بین الملل مورد بررسی قرار گیرد. یکی ازمسائل اساسی آن است که آیا شورای امنیت صلاحیت اجرای موافقت نامه پادمان را دارد؟ همچنین این مسئله مورد توجه می باشد که در صورت عدم صلاحیت شورای امنیت در این زمینه چه مکانیسم هایی در چهارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود دارند که بدان طریق اختلافات راجع به فعالیتهای هسته ای ایران مورد رسیدگی قرار گیرند؟ با وجود آنکه ادعا می شود تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا علیه ایران در راستای اجرای قطعنامه های شورای امنیت بوده اند، اما در واقع به نظر می رسد که این تحریمها بسیار فراتر و گسترده تر از مقررات الزامی این قطعنامه ها هستند. در این راستا لازم است مشروعیت این تحریمها نیز از منظر حقوق بین الملل، بویژه در چهارچوب حقوق مسئولیت سازمانهای بین المللی، بررسی شود. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش تعیین حدود مشروعیت قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران از منظر منشور سازمان ملل متحد و موافقت نامه پادمان میان ایران و آژانس، و نیز تعیین حدود مشروعیت تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا  علیه ایران به ترتیب از منظر موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت و طرح مواد راجع به مسئولیت دولتها و راهکارهای لازم می باشد. این پایان نامه نتیجه می گیرد که قطعنامه های شورای امنیت و نیز تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در اجرای قطعنامه ها علیه ایران از منظر حقوق بین الملل مشروعیت نداشته و بایستی تحول اساسی در زمینه نوع تحریمها واجرای آنها، به ویژه در راستای تحریمهای هوشمند، صورت گیرند. بهرحال این پایان نامه پیشنهاد می نماید که تعارضات موجود در قالب روشهایی همچون  داوری و رسیدگی قضایی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی نسبت به تصمیمات شورای امنیت،  تحریمهای دولتها و سازمانهای منطقه ای، حل و فصل گردند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول……………………………………………………………………………….. 1

کلیات……………………………………………. Error! Bookmark not defined.

مقدمه………………………………………. Error! Bookmark not defined.

مبحث اول: تحریم………………………………………………………………… 16

گفتار اول: انواع تحریم………………………………………………………….. 16

بند اول: تحریم جامع………………………………………………………… 16

بند دوم: تحریم هوشمند…………………………………………………………………………………………. 22

گفتار دوم: انواع تحریم هوشمند……………………………………………….. 24

بند اول: تحریم تسلیحاتی……………………………………………………. 24

بند دوم: تحریم مسافرتی…………………………………………………….. 26

بند سوم: تحریم تجاری……………………………………………………… 28

بند چهارم: تحریم مالی……………………………………………………… 29

مبحث دوم: تاریخچه تحریم………………………………………………………. 33

گفتار اول: رویه جامعه ملل…………………………………………………….. 33

گفتار دوم: رویه سازمان ملل متحد……………………………………………… 36

مبحث سوم: تحریم هوشمند: محدودیت های حقوقی شورای امنیت، پیامدها، و راهکارها            40

گفتار اول: محدودیت های حقوقی شورای امنیت در اعمال تحریم هوشمند…….. 40

بند اول: محدودیت حقوقی ناشی از منشور…………………………………… 41

بند دوم: محدودیت حقوقی ناشی از حقوق بین الملل……………………….. 45

بند سوم: محدودیت حقوقی به موجب اصل جذب سازمانی………………….. 49

گفتاردوم: بررسی پیامدهای ناشی از اعمال تحریم هوشمند…………………….. 53

بند اول: تحریم هوشمند و نقض حق بر دادرسی عادلانه…………………….. 54

بند دوم: حقوق بشر  مورد نقض به واسطه تحریم مسافرتی………………….. 58

بند سوم: حقوق بشر مورد نقض بواسطه تحریم مالی…………………………. 59

گفتارسوم: راهکارها پیرامون اصلاح تحریم هوشمند از سوی شورای امنیت…….. 60

بند اول: برقراری یک فرایند متقاعد کننده تر برای درج اسامی در فهرست…… 61

بند دوم: تاسیس یک هیات رسیدگی بی طرف………………………………. 63

بند سوم: برقراری دوره زمانی معین برای درج اسامی در فهرست سیاه……….. 69

بند چهارم: امکان دسترسی به اطلاعات حساس با پیش بینی برخی سازوکارها. 70

نتیجه گیری…………………………………………………………………………… 74

فصل دوم…………………………………………………………………………….. 77

تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران و توافقنامه ژنو………………….. 78

مقدمه…………………………………………………………………………….. 78

مبحث اول: تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران و چگونگی اجرای آن….. 81

گفتار اول: تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران………………………. 81

گفتار دوم: اتحادیه اروپا و تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران……….. 89

گفتار سوم: آمریکا و تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران…………….. 92

گفتار چهارم: ابعاد حقوقی توافقنامه ژنو…………………………………………. 96

مبحث دوم:بررسی چگونگی صلاحیت شورای امنیت در صدور قطعنامه های تحریمی 101

گفتار اول: عدم صلاحیت شورای امنیت برای اجرای موافقت نامه پادمان……… 101

گفتار دوم: عدم اعتبار قطعنامه ها به دلیل عدم احراز تهدید علیه صلح………. 111

گفتار سوم: نقش درج عبارات مبهم در قطعنامه ها  علیه ایران……………….. 123

بند اول: نقش درج عبارت “مراقب باشند”…………………………………. 123

بند دوم:  نقش درج عبارت “گروه کاری اقدامات مالی”……………………. 124

بند سوم: نقش درج عبارت “می توانند”…………………………………… 125

بند چهارم: نقش درج عبارت “بخش انرژی ایران”………………………….. 126

بند پنجم: نقش درج عبارت “بانک ملی و بانک صادرات”………………….. 127

بند ششم: نقش درج عبارت “بانک مرکزی ایران”………………………….. 128

مبحث سوم: حدود انطباق تحریم ثانویه آمریکا با سایر قوانین بین المللی………… 129

گفتار اول: نکات مقدماتی ………………………………………………………………………………………… 131

گفتار دوم: حدود انطباق تحریم ثانویه آمریکا با قطعنامه ها و ماده 21 موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت 1994         134

گفتار سوم: چگونگی امکان رسیدگی به تحریم ثانویه آمریکا نزد هیات مشورتی سازمان تجارت جهانی          144

نتیجه گیری………………………………………………………………………….. 152

فصل سوم…………………………………………………………………………… 155

چگونگی انتساب مسئولیت بین المللی به اتحادیه اروپا، و راهکارهای حقوقی برای حل اختلافات ناشی از تحریم هوشمند شورای امنیت علیه ایران………………………………………….. 156

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 162

مبحث اول: بررسی موردی مسئولیت بین المللی اتحادیه اروپا در اجرای تحریم هوشمند شورای امنیت علیه ایران            158

گفتار اول: چهارچوب حقوقی قابل اعمال بر اقدام اتحادیه اروپا علیه ایران…….. 158

بند اول: مقابله به مثل؟……………………………………………………. 158

بند دوم: تحریم؟…………………………………………………………… 166

بند سوم: اقدام متقابل؟……………………………………………………. 170

گفتار دوم: محدودیت های حقوقی در اتخاذ اقدام متقابل……………………… 173

بند اول: محدودیت های شکلی…………………………………………….. 173

بند دوم: محدودیت های ماهوی……………………………………………. 175

گفتار سوم: امکان اقدام متقابل در وضعیت های مشخصی که به موجب فصل هفتم منشور اقدام شده است      182

مبحث دوم: راهکارهای حقوقی برای حل اختلافات ناشی از تحریم هوشمند شورای امنیت علیه ایران     186

گفتار اول: راهکارها در رویه دیوان بین المللی دادگستری و دیوان کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق 186

بند اول: راهکارها در رویه دیوان بین المللی دادگستری در رسیدگی به تصمیمات شورای امنیت     188

بند دوم:  راهکارها در رویه دیوان کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق در رسیدگی به تصمیمات شورای امنیت         190

گفتاردوم: راهکارها در رویه محاکم ملی و منطقه ای………………………….. 191

بند اول: نکات مقدماتی…………………………………………………….. 191

بند دوم: راهکار رسیدگی به تصمیات شورای امنیت بدون استناد به آنها…… 193

بند سوم: راهکار رسیدگی به تصمیات شورای امنیت با استناد به آنها………. 194

بند چهارم: راهکار رسیدگی به آیین درج و حذف از فهرست شورای امنیت….. 209

بند پنجم: ر اهکارها در رویه دیوان دادگستری اتحادیه اروپا  با توجه به نوع تفسیر آن از قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران…………………………………………………………………. 204

گفتار سوم: راهکار تشکیل هیات داوری به موجب موافقت نامه پادمان………… 209

بند اول: نکات مقدماتی…………………………………………………….. 209

بند دوم: استدلال آژانس بین المللی انرژی اتمی در صورت داوری…………………. 222

بند سوم: استدلال ایران در صورت داوری………………………………….. 222

نتیجه گیری………………………………………………………………………….. 228

نتیجه گیری نهایی……………………………………………………………………. 231

منابع و ماخذ……………………………………………………………………….. 234

الف) منابع فارسی……………………………………………………………….. 235

ب) منابع انگلیسی………………………………………………………………. 237

فهرست پیوست

عنوان                                                                                         صفحه

پیوست ها

پیوست شماره (1)……………………………………………………………………. 260

متن توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک)……………………………………………… 260

پیوست شماره (2)……………………………………………………………………. 266

متن منتشره وزارت دارایی و وزارت امورخارجه ایالات متحده در خصوص تعلیق تحریم ها در دوره زمانی توافقنامه موقتی ژنو (21 جولای 2014)……………………………………………………………………….. 266

ضمیمه………………………………………………………………………………. 278

پیوست شماره (3)……………………………………………………………………. 279

حکم دیوان دادگستری اتحادیه اروپا راجع به ابطال تحریم هوشمند اتحادیه اروپا علیه شرکت ملی نفتکش ایران در اجرای تحریم های هوشمند شورای امنیت علیه ایران………………………………………………. 279

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 246